در این مقاله به بررسی وضعیت کارخانه های رب گوجه فرنگی در دو استان گیلان (رشت) و همدان (با تمرکز بر اسدآباد) می پردازیم؛ نقش این واحدهای تولیدی در اشتغال، صنایع تبدیلی و توسعه کشاورزی بررسی شده است.
کارخانه رب گوجه فرنگی اسدآباد، همدان: گامی مهم در توسعه کشاورزی منطقه
استان همدان و به ویژه شهرستان اسدآباد، به دلیل شرایط آب و هوایی مساعد و زمین های حاصل‌خیز، از مناطق مهم تولید گوجه فرنگی در کشور به شمار می روند.
در این راستا، احداث کارخانه رب گوجه فرنگی “مارال فروز” در این شهرستان، گامی اساسی در جهت فرآوری محصولات کشاورزی و جلوگیری از ضایعات برداشت شده است.
این کارخانه با ظرفیت روزانه ۵۰۰ تن فعالیت خود را آغاز کرد و به گفته مسئولان، با اجرای فاز دوم توسعه، ظرفیت آن به ۱۲۵۰ تن در روز افزایش می یابد.
این واحد تولیدی علاوه بر ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای صدها نفر، زمینه را برای صادرات رب گوجه فرنگی نیز فراهم کرده است.
در سال های اخیر کارخانه با مشکلاتی چون چالش های حقوقی، مسائل زیست محیطی و کمبود سرمایه در گردش روبرو شد که منجر به تعطیلی موقت آن گردید.
با پیگیری مسئولان محلی و حمایت های دولت، این واحد صنعتی در سال ۱۴۰۲ مجدداً فعالیت خود را از سر گرفت و خط بسته بندی کنسرو رب گوجه فرنگی نیز به آن اضافه شد.
وضعیت کارخانه های رب گوجه فرنگی در رشت و استان گیلان
استان گیلان به طور سنتی بیشتر با محصولاتی نظیر برنج، چای، زیتون و صیفی جات شناخته می شود.
با وجود شرایط مناسب آب و هوایی برای تولید گوجه فرنگی، اما ظرفیت صنعتی برای فرآوری این محصول در قالب رب گوجه فرنگی در رشت کمتر از استان هایی چون همدان و فارس است.
برخی از واحدهای کوچک فرآوری رب در حومه رشت فعال هستند که اغلب به صورت فصلی و محدود فعالیت می کنند. نبود حمایت های لازم و کمبود زیرساخت های صنعتی از عوامل اصلی ضعف این حوزه در رشت است.
لزوم حمایت از صنایع تبدیلی و کارخانه های رب گوجه فرنگی
کارخانه های رب گوجه فرنگی نقش کلیدی در زنجیره ارزش کشاورزی ایفا می کنند. این واحدها نه تنها به کاهش ضایعات محصولات کمک می کنند، بلکه با ایجاد ارزش افزوده، موجب رشد اقتصادی منطقه می شوند.
احداث و توسعه این کارخانه ها به ویژه در مناطق کشاورزی مانند همدان و گیلان می تواند سهم قابل توجهی در صادرات غیرنفتی و اشتغال پایدار ایفا کند.
برای تحقق این هدف، لازم است دولت با اعطای تسهیلات بانکی، تسهیل مجوزها و حمایت های قانونی، شرایط را برای سرمایه گذاران بخش خصوصی فراهم کند.
همچنین ارتقاء فناوری، آموزش نیروهای بومی و ایجاد زیرساخت های بسته بندی صادرات محور از اقدامات اساسی برای توسعه پایدار این صنعت محسوب می شود.
